O autorze

KAREL MICHAL, właściwie Pavel Buksa (ur. 28 grudnia 1932 w Pradze, zm. 30 czerwca 1984 w Bazylei) był czeskim pisarzem, który po ingerencji wojsk Układu Warszawskiego wyemigrował z Czechosłowacji w 1968 r. Na emigracji nie mógł się odnaleźć jako człowiek (i autor bez swoich czytelników), popełnił samobójstwo.

 

Ukończył liceum klasyczne, lecz z powodu niewłaściwego pochodzenia społecznego nie mógł studiować w stalinowskiej Czechosłowacji. Pracował jako ślusarz, pomocnik murarski, budowniczy huty, geometra, kierownik ujeżdżalni, oficer zawodowy, a po degradacji i karnym usunięciu z wojska – strażnik przystani oraz brukarz. 

 

Wpisał się w karty historii literatury czeskiej jako autor satyrycznych opowiadań. Jego kariera literacka rozpoczęła się w 1959 r. od wydanego w czasopiśmie „Plamen” opowiadania satyrycznego Kłobuk brukarza Houski, który potem znalazł się w zbiorze opowiadań Straszydła na co dzień (Bubáci pro všední den; książka stała się bestsellerem w Czechosłowacji w roku 1961). Na podstawie jednego z opowiadań z tego zbioru w 1965 powstał film Biała pani.  

 

Karel Michal jest również autorem nowatorskiej prozy kryminalnej Krok stranou (Błędny krok, 1961), powieści historycznej Čest a sláva (Honor i sława, 1965) oraz noweli pseudodetektywistycznej Gypsová dáma (Gipsowa dama, 1967).

 

Był scenarzystą filmowym i radiowym, felietonistą i redaktorem periodyków literackich – a przede wszystkim uprawiającym wolny zawód literatem. Jego książki wielokrotnie wznawiano w ogromnych nakładach, tłumaczono na wiele języków i filmowano.

 

Po wkroczeniu bratnich armii do Czechosłowacji w 1968 r. wyemigrował do Szwajcarii. Tam zatrudnił się jako nocny stróż, potem jako nauczyciel. Na emigracji napisał już tylko krótką prozę Přemilí sousedé (Przemili sąsiedzi, 1972), scenariusz sztuki telewizyjnej My, občané melští (My, obywatele Melos, 1972) oraz cykl trzech opowiadań Rodný kraj (Kraj rodzinny, 1977).   

 

Był mężem czeskiej poetki i pisarki Violi Fischerovej (1935-2010). 

 

O Karlu Michale opowiada Olga Czernikow:

nagranie Grzegorza Chojnowskiego z PR Wrocław 

http://www.prw.pl/articles/view/19212/straszydla-na-co-dzien 

 

Tutaj natomiast prezentujemy czeski film dokumentalny „Odepsaní ze života” w reż. Bernarda Šafaříka, w którym Viola Fischerová opowiada o mężu i losach ich rodziny na emigracji.

http://www.ceskatelevize.cz/porady/10213330347-odepsani-ze-zivota/20956226663/